Athbhreithniú ón bPríomhfheidhmeannach
Trádáil i 2023
In 2023 tháinig laghdú 3.1% ar líon na trádála i gcomparáid le 2022 le laghdú 4.1% ar onnmhairí agus laghdú 2.4% ar allmhairí.
Tá níos mó ná ceithre chúigiú de mhéideanna Chalafort Átha Cliath sna móid aonadaithe agus tháinig laghdú 3.6% i gcaitheamh na bliana ar mhéid iomlán na gcoimeádán agus na leantóirí. Laistigh de seo, bhí laghdú 4.0% ar aonaid Ró-Ró agus tháinig laghdú 2.8% ar aonaid LóLó.
Is é an cúlú eacnamaíochta ghinearálta in Éirinn agus go hidirnáisiúnta araon is cúis leis an laghdú ar mhéideanna aonadaithe. Laistigh de thoirteanna Ró-Ró, tá aistriú bunúsach tar éis Brexit i ndáileadh geografach na méideanna aonadaithe amach ón mBreatain Bheag agus i dtreo bhallstáit eile an AE. Is é an príomhthionchar ó thaobh Chalafort Átha Cliath de ná brú méadaithe a chur ar ár n-acmhainn, mar is seirbhísí gan tionlacan tiomána den chuid is mó iad na seirbhísí Eorpacha fadtréimhseacha a chuireann brú breise ar ár n-acmhainní talún.
Tháinig méadú 27% ar allmhairí feithiclí trádála go 113,164, an leibhéal is airde ón Tíogair Réamh-Cheilteach 2007, le méadú suntasach ar fheithiclí leictreacha hibrideacha agus leictreacha.
Tháinig laghdú 1.2% ar na modhanna neamh-aonadaithe don bhliain.
Ar thaobh Bulc den ghnó de, bhí toirteanna Bulk Leacht cothrom ag 4.7m tona le laghdú ar pheitreal agus díosal á fhritháireamh ag méadú ar scairdbhreosla. Tháinig laghdú 2.6% ar thoirteanna Bulc-sholaid mar gheall ar allmhairí beatha ainmhithe agus onnmhairí méine.
Tá trácht turasóireachta ag teacht ar ais freisin i dtreo leibhéil réamhphaindéim 2019 le líon na bpaisinéirí ag sroicheadh 1.74 milliún, méadú de 3.4%.
Allmhairí/Onnmhairí
35.6 milliúin
tona comhlán
Méideanna aonadaithe
1,406,241
Iomlán na n-aonad
Allmhairí/Onnmhairí
‘000 tona comhlán |
2023 |
2022 |
% athrú |
|---|---|---|---|
Allmhairí | 21,701 | 22,234 | (2.4%) |
Onnmhairí | 13,930 | 14,519 | (4.1%) |
Iomlán | 35,631 | 36,753 | (3.1%) |
Méideanna aonadaithe
2023 |
2022 |
% athrú | |
|---|---|---|---|
Aonaid Ró-Ró | 963,367 | 1,003,066 | (4.0%) |
Aonaid LóLó | 442,874 | 455,849 | (2.8%) |
Iomlán na n-aonad | 1,406,241 | 1,458,915 | (3.6%) |
TEU LóLó | 795,997 | 823,399 | (3.3%) |
Feithiclí trádála | 113,164 | 89,106 | 27.0% |
Toirteanna neamhaonadaithe
2023 |
2022 |
% athrú | |
|---|---|---|---|
Bulcleacht | 4,708 | 4,715 | (0.1%) |
Bulcsholad | 2,022 | 2,076 | (2.6%) |
Briseadh Builc | 45 | 64 | (29.7%) |
Iomlán na n-aonadneamhaonadaithe | 6,775 | 6,855 | (1.2%) |
Méideanna Paisinéirí ar Bháid Farantóireachta
2023 |
2022 |
% athrú | |
|---|---|---|---|
Paisinéirí farantóireach | 1,743,565 | 1,685,746 | 3.4% |
Feithiclí turasóireachta | 504,716 | 499,498 | 1.0% |
Feidhmíocht Airgeadais i 2023
B’ionann láimhdeachas na bliana agus €101.4m, rud atá cosúil go ginearálta leis an €101.5m ó 2022. Ba iad arduithe praghais agus méadú ar ioncam cíosa a bhí mar chúis leis seo den chuid is mó, chun méideanna laghdaithe a fhritháireamh. Bhí laghdú €4.0m ar tháillí ama cónaithe. Is meicníocht praghsála é seo atá deartha go sonrach chun úsáid níos éifeachtaí talún a chur chun cinn. Cé go raibh tionchar diúltach aige ar ioncam, bhí tréchur coimeádán níos airde mar thoradh air agus mar sin bhí tionchar dearfach aige ar thoilleadh an Chalafoirt. Gan an laghdú seo a áireamh tháinig méadú 4.3% ar ioncam.
Mhéadaigh costais oibriúcháin iomlána sa bhliain 2023 faoi €5.5m (9.6%) go €62.8m ó €57.3m an bhliain roimhe sin:
- Bhí dímheas agus amúchadh (glan ar amúchadh deontais) €2.2m níos airde sa bhliain 2023 ag €16.4m.
- Laghdú breise de €1.3m ar luacháil dheireadh na bliana ar mhaoin infheistíochta an Chomhlachta de P5, An Pointe Thoir, i gcomparáid le €0.85m as ar tháinig gluaiseacht €0.5m bliain ar bhliain.
- Bhí costas párolla €1.7m (12.3%) níos airde, lena n-áirítear, íocaíochtaí breise aonuaire (féach nótaí 28 agus 29).
- Costais níos airde deisiúcháin agus cothabhála de €1.3m.
Nuair a chuirtear an méid seo thuas le chéile, bhí brabúis oibriúcháin de €38.7m ag an gComhlacht i 2023, bhí sé sin 12.5% ní ba ísle ná 2022.
Faoin líne Brabúis Oibriúcháin ní raibh aon mhíreanna eisceachtúla in 2023. Le linn 2022 d’eascair mír eisceachtúil arbh fhiú €10m é a bhain le dáileadh a fháil faoin gComhaontú Forbartha a rinneadh i 1999 le Rinn an Iarla Thoir chun cóiríocht oifige a fhorbairt ar thart ar 14 acra talún tadhlach le Páirc Ghnó an Phointe Thoir.
I bhfianaise béime an Chomhlachta ar mhórchlár caipitil arna mhaoiniú ag fiacha a sheachadadh, tá sé tábhachtach an leibhéal brabús airgid thirim arna thomhas ag TRÚCDA (Tuilleamh Roimh mhíreanna eisceachtúla, glanchostas airgeadais, cánachas, dímheas, amúchadh agus lagú) a choinneáil.
Le linn 2023 d’fhan TRÚCDA láidir, arbh ionann é agus €56.7m, in ainneoin laghdú €2.6m (4.4%) ar 2022.
Ba é an muirear cánachais don bhliain ná €5.5m i gcomparáid le €7.2m in 2022. Is í an cháin a tháinig chun cinn in 2022 go príomha ar an bhfáltas eisceachtúil de €10m faoin gComhaontú Forbartha thuas is cúis leis an laghdú ar chánachas.
Ba é an brabús don Bhliain Airgeadais 2023 ná €29.5m i gcomparáid le €41.3m in 2022 arb ionann é agus laghdú €11.8m (28.6%). Gan an Gnóthachan Eisceachtúil a áireamh ba laghdú de €1.8m (5.9%) é seo.
Ba é an Toradh ar Chaipiteal a Úsáideadh (ROCE) do 2023 ná 5.3% i gcomparáid le 6.4% in 2022. Ba é luach leabhair shócmhainní seasta inláimhsithe agus sócmhainní doláimhsithe agus Réadmhaoin Infheistíochta an Chomhlachta ag deireadh 2023 ná €748.9m i gcomparáid le €703.4m ag deireadh 2022. Tháinig an ghluaiseacht don bhliain ó bhreiseanna de €64.0m arna bhfritháireamh ag dímheas de €16.7m, amúchadh de €0.1m, lagú €0.4m agus laghdú €1.3m ar luach réadmhaoin infheistíochta an Chomhlachta P5.
Ba é an glanseasamh fiachais ag deireadh na bliana ná €178.1m, méadú de €23.1m ó 2022.
Tháinig laghdú €5.3m ar iomlán na n-iasachtaí a bhain leis na haisíocaíochtaí sceidealta de €5.3m maidir le saoráid an Bhainc Eorpaigh Infheistíochta.
Feidhmíocht Airgeadais i 2023
€’000 |
2023 |
2022 |
% athrú |
|---|---|---|---|
Láimhdeachas | 101,441 | 101,477 | 0.0% |
Brabús Oibriúcháin | 38,682 | 44,192 | (12.5%) |
Míreanna Eisceachtúla | - | 10,000 | (100%) |
Brabús roimh Cháin | 35,019 | 48,512 | (27.8%) |
Brabús i ndiaidh Cánach | 29,494 | 41,337 | (28.6%) |
TRÚCDA
€’000 |
2023 |
2022 |
|---|---|---|
Brabús Oibriúcháin | 38,682 | 44,192 |
Dímheas agus amúchadh | 16,809 | 14,619 |
Amúchadh deontas caipitiúil | (452) | (454) |
Gluaiseacht luacha chóir ar réadmhaoin infheistíochta | 1,315 | 850 |
(Brabús)/caillteanas ar dhiúscairt sócmhainní | (75) | 141 |
Lagú sócmhainní seasta | 442 | - |
TRÚCDA | 56,721 | 59,348 |
Glanfhiachas
€m |
2023 |
2022 |
|---|---|---|
Iasachtaí | 377.6 | 382.9 |
Airgead tirim | 199.5 | 227.9 |
Glanfhiachas | 178.1 | 155.0 |
An Dearcadh atá ar Ghnóthaí le haghaidh 2024
Agus muid ag breathnú ar aghaidh go dtí 2024, ghlacamar dearcadh réasúnta coimeádach agus rinneamar buiséadú do ráta fáis foriomlán 2.4%. Is dócha go bhfanfaidh míonna tosaigh 2024 bog mar gheall ar an timpeallacht eacnamaíoch agus pholaitiúil reatha, ach táimid ag súil le filleadh ar an bhfás níos déanaí sa bhliain.
Chomh maith leis sin, nuair a fhéachaimid ar 2024 agus ina dhiaidh sin, cuirfear tús lenár gcumas an infheistíocht chaipitil shuntasach a theastaíonn chun Máistirphlean 2040 a sheachadadh a mhaoiniú. Dá bharr sin beidh orainn athchuairt a thabhairt ar ár mBeartas Praghsála 2022-26, tar éis tréimhse leanúnach boilscithe, a mbeidh tionchar aici ar chostais oibriúcháin agus ar chostais tógála.
Tá an Comhlacht fós dírithe ar chuspóirí fadtéarmacha Mháistirphlean 2040 agus tá ár gClár Infheistíochta Infreastruchtúir Chaipitil ríthábhachtach i gcónaí maidir le freastal ar riachtanais fhadtéarmacha Gheilleagar na hÉireann. Táthar ag súil go n-ardóidh Infheistíocht Chaipitil i 2024 go €71m ó €64m i 2023. Beidh an clár infheistíochta in 2024 á thiomáint ag oibreacha forbartha breise ag Imchuach Alexandra Thiar agus críochnú T4 Thuaidh mar chuid den Tionscadal ABR, chomh maith le tosú ar oibreacha tógála ag Beartanna 52 agus 53 mar chuid den MP2.
Leanfaidh an t-aistriú ar mhéideanna Ró-Ró ó chalafoirt na Breataine Móire (GB) go dtí na Calafoirt Eorpacha níos faide ar aghaidh ag cur brú méadaithe ar thoilleadh na gCalafort toisc gur tiománaí gan tionlacan den chuid is mó a bhíonn i líon na seirbhísí Eorpacha díreacha.
Mar a aibhsíodh i dTuarascáil an Chathaoirligh ní féidir an iomarca béime a leagan ar an tábhacht a bhaineann le leath ar a laghad de na 14.6 heicteár de thailte an Chalafoirt a tugadh ar ais chun oibríochtaí iniúchta teorann an Chustaim agus na Roinne Talmhaíochta a éascú agus sinn ag tabhairt aghaidh ar phointí brúnna acmhainne go luath amach anseo.
Tá fócas leanúnach ar phleanáil fhadtéarmach sa Chomhlacht agus oibreoimid i rith na bliana atá le teacht chun an Tionscadal 3FM a fhorbairt agus é mar sprioc iarratas pleanála a chur isteach chuig an mBord Pleanála in 2024.
Is é an Tionscadal 3FM an tríú tionscadal Maistirphlean agus an tionscadal deireanach a bheidh ag teastáil chun acmhainn dheireanach Chalafort Átha Cliath a shroicheadh faoi 2040. Tá an tionscadal seo suite ar Leithinis an Phoill Bhig agus soláthróidh sé c.12m tonna toilleadh. Áireoidh an tionscadal athchóiriú ar an gcríochfort LóLó atá ann cheana féin le críochfort Ró-Ró go príomha chun freastal ar bhealaí Ró-Ró gan tionlacan go dtí an Eoraip. Áireofar leis freisin críochfort mór Lóló nua a sheachadadh os comhair Chumhachtstáisiún an Phoill Bhig. Príomhghné eile den tionscadal is ea Bealach Rochtana an Chalafoirt Theas (SPAR) a sholáthróidh nasc tiomnaithe ón bPoll Beag go dtí Tollán Chalafort Bhaile Átha Cliath.
Tá freagairt don athrú aeráide i gcroílár ár bpleananna don bhliain 2024. In 2022 ghlac an Bord leis an gCreat Gníomhaíochta ar son na hAeráide don Earnáil Leathstáit Tráchtála (CSS) agus d’fhormheas sé na spriocanna gníomhaíochta aeráide agus an cur chuige cúig ghealltanas maidir le spriocanna a leagadh síos do 2030 a bhaint amach. I rith 2024 leanfaimid leis an obair atá déanta go dtí seo ag aithint na dtionchar féideartha a bheidh ag athrú aeráide ar bhallaí Thuaidh agus Theas an Chalafoirt agus na bearta maolaithe a theastaíonn. Tá gá le rannpháirtíocht leanúnach agus ghníomhach le páirtithe leasmhara eile chun féachaint ar an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag athrú aeráide ar fhorbairtí agus ar phleanáil Calafoirt atá ar siúl agus amach anseo. I rith 2023 d’athraíomar ár mbáid phíolótacha go mbreosla Ola Glasraí Hidrea-chóireáilte (HVO). Cuireann na báid seo suas le 20% dá gcuid astuithe carbóin agus tá sé ar aon dul lenár dtiomantas i dtreo spriocanna Fuinnimh Earnáil Phoiblí na hÉireann, a thugann le fios nach mór don earnáil phoiblí a héifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú 50% roimh 2030.
Tá na forbairtí atá beartaithe i Máistirphlean 2040 ina dtiománaí riachtanach chun an toilleadh Calafoirt a sholáthar a theastaíonn chun fás eacnamaíoch a éascú sa todhchaí. Ní leor an bonneagar ann féin, áfach, agus beidh bearta ag teastáil chun cleachtais slabhra soláthair a athrú chun úsáid na hacmhainne atá á fhorbairt a mhéadú. Baineann sé seo go háirithe le hoibríochtaí ar thaobh na talún inar gá aghaidh a thabhairt ar dhá dhúshlán.
Ar an gcéad dul síos, ní mór gluaiseacht earraí ag HGV a bheith 24 / 7 i ndáiríre agus ní mór buaicphointí éilimh reatha a bheith leacaithe.
Ar an dara dul síos, tá achar talún Chalafort Bhaile Átha Cliath socraithe, agus dá tapúla a ghluaiseann lasta tríd an gCalafort, is ea is mó a thoilleadh. Maidir leis seo ní mór amanna cónaithe na leantóirí agus na gcoimeádán a laghdú go mór. Tiomáineann na breithnithe thuas an gá atá le digitiú agus anailís sonraí a úsáid mar chumasóir chun éifeachtúlacht oibríochtaí an Chalafoirt a mhéadú agus táimid fós tiomanta d’obair i ndlúthchomhar lenár gcustaiméirí ag an gCalafort chun é sin a bhaint amach.
Tá sláinte agus sábháilteacht gach duine a oibríonn nó a úsáideann Calafort Bhaile Átha Cliath mar thosaíocht iomlán i gcónaí. Is tionscnamh ar fud an Chalafoirt é Dublin SafePort a seoladh in 2022 chun cultúr agus cleachtas sábháilteachta a fheabhsú do gach oibrí i gCalafort Átha Cliath. Is é atá sa tionscnamh ná an comhoibriú idir Comhlacht Chalafort Átha Cliath, na Gardaí, FSS agus Custaim agus na Coimisinéirí Ioncaim agus na seacht nOibreoirí Teirminéil. Féachann an tionscnamh le cleachtais agus nósanna imeachta sábháilteachta a chaighdeánú ar fud eastát 260 heicteár na gcalafort. I rith na bliana sheolamar na Rialacha Órga SafePort, sraith 10 rialacha atá deartha chun cur ar chumas Bainistíocht na gCalafort agus na seacht nOibreoirí Críochfhoirt, dul i mbun teagmhála le fostaithe agus le cuairteoirí ar an mbealach is sábháilte agus is féidir ar láithreáin Chalafort Bhaile Átha Cliath agus cultúr iompair tús áite do shábháilteacht a chur chun cinn. Tá an foilseachán tar éis tabhairt isteach‘tionscnamh nua SafePort Átha Cliath’ i mí Iúil 2022 agus tabhairt isteach teorainneacha luais 40km laistigh den Chalafort i mí Dheireadh Fómhair 2022. Táimid ag tnúth le leanúint lenár gcuid oibre le chéile mar fhoireann faoi SafePort Átha Cliath i 2024.
Barry O’Connell, Príomhfheidhmeannach
28 Márta 2024